Vajinanın girişinde, vulvanın alt kenarıyla anüs arasında, mesanenin ortasında iki küçük bez vardır. Bunlara bartolin bezleri denir ve başlıca görevleri, vajinayı kayganlaştırmak ve penisin içeri girmesini kolaylaştırmak amacıyla mukus salgılamaktır.
Vulva bölgesinde bulunan bir enfeksiyon ya da iltihap, bu bartolin bezlerinin şişmesine ve tahriş olmasına neden olabilir. Bartolin bezlerinin küçük kanallarının içi iltihaplanıp şişerek tıkanabilir ve sümüksü salgıları dışarı atamazlar. İçeride kalan bu salgılar, bezleri küçük bir yumurta iriliğine kadar şişirebilirler. Bu şişme genellikle ağrılı olmaz, ama çoğunlukla kadını korkutur. Bartolin bezi, hastalık neden olan bir mikropla enfekte olursa, abseleşir. Bu durum o kadar sancılı olabilir ki, kadın yürüyemez. Bartolin bezi iltihabı büyük bir çoğunlukla belsoğukluğundan olur, ancak herhangi bir bakteri de bu durumu yaratabilir.
Bartolin bezi kisti ve kanalın iltihabı kendiliğinden geçer; kanaldaki şişkinlik geçince, içeride alıkonulan salgılar boşalır ve bez normal büyüklüğüne iner. Kanaldaki bu iltihap, ağızdan antibiyotiklerle birlikte antibiotikli ve antifungal, yani mantarlara karşı etkili olan bir kremin lokal olarak oraya uygulanması ile tedavi edilebilir. Bele kadar sıcak banyoda oturmak da iyi gelebilir. Bazı kadınlarda bezin şiş kalması birkaç yıl sürebilir. Fakat bu zaman büyüklük ağrılı olmayıp, hiçbir tıbbi tedavi gerektirmez. Kanal yeniden iltihaplanırsa, kistin boşalması yeniden kesilir ve şişer. Bu yeniden büyüme olayı hiçbir şikayet yokken olursa, bele kadar sıcak banyo gerekli olan tek tedavi olabilir. Fakat ağrı ve sancı şikayetleri varsa, antibiyotik alınmalıdır. Bartolin bezi kisti olan kadınlar, enfeksiyondan kaçınmak için kadınlar temizliğe özellikle dikkat etmelidirler.
Bartholin bezi abseleşince,ağrı genellikle o denli fazla olur ki , hastaneye bile yatmak gerekebilir. Mikrobu belirlemek için kültürler yapılır ve uygun antibiyotikle damardan tedaviye başlanır. Ağrıyı azaltmak, şişliği yok etmek ve bezin boşalmasını kolaylaştırmak amacıyla sıcak banyo yapılır.
Çok şiddetli enfeksiyonlarda, bizi boşaltmak için cerrahi bir işlem gerekebilir. Buna marsupializasyon adı verilir. Kistin duvarının bir kısmı çıkarılır, iltihap boşaltılır ve açılan yer öylesine güzel dikilir ki , bez, kanalları geçerek doğruca vajinaya salgısını boşaltır. Tam şifa oluncaya kadar antibiyotik tedavisine ve sıcak banyo tedavisine devam edilir. Bu işlemin sonunda hiçbir arıza kalmaz.