POLİKİSTİK OVER SENDROMU NEDİR?

Polikistik over sendromu (PKOS), üreme hormonlarının dengesizliğinden kaynaklanan yaygın bir sağlık sorunudur. Polikistik over sendromunda, yumurtalıklar, genellikle kadınlarda küçük miktarlarda bulunan erkek cinsiyet hormonu olan androjeni yüksek miktarlarda üretir.

POLİKİSTİK OVER SENDROMU BELİRTİLERİ

• Düzensiz adet dönemleri veya adet görememe
• Hamile kalma zorluğu (düzensiz yumurtlama veya yumurtlama olmaması nedeniyle)
• Aşırı kıllanma (hirsutism, genellikle yüz, göğüs, sırt veya kalçada)
• Kilo almak
• Saçların incelmesi ve saç dökülmesi
• Yağlı cilt veya akne

KİMLER PKOS OLABİLİR?

15-44 yaş arası veya çocuk sahibi olabileceği yıllarda kadınların %5 ila %10’u PKOS’a sahiptir. Çoğu kadın, 20’li ve 30’lu yaşlarında, hamile kalmakta sorun yaşadıklarında PKOS olduğunu öğrenir ve doktorlarına başvururlar. Ancak PCOS, ergenlikten sonra herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir.

PKOS’UN OLASI SEBEPLERİ NELERDİR?

PKOS’un kesin nedeni bilinmemektedir. Genetiğin bir rol oynadığına dair kanıtlar var. Diğer bazı faktörler de PKOS’a neden olmada rol oynar.

Androjen adı verilen erkek hormonu seviyeleri: Yüksek androjen seviyeleri, yumurtalıkların yumurta bırakmasını (yumurtlama) engeller ve bu da düzensiz adet döngülerine neden olur. Düzensiz yumurtlama, yumurtalıklarda küçük, sıvı dolu keselerin gelişmesine de neden olabilir. Yüksek androjen ayrıca kadınlarda sivilce ve aşırı saç dökülmesine neden olur.

İnsülin direnci: Artan insülin seviyeleri, yumurtalıkların erkeklik hormonu (androjenler) yapmasına ve salmasına neden olur. Artan erkek hormonu sırayla yumurtlamayı bastırır ve PKOS’un diğer semptomlarına katkıda bulunur. İnsülin, vücudunuzun glikozu (şeker) işleme şeklini kontrol eder ve enerji için kullanır. İnsülin direnci, vücudunuzun insülini doğru şekilde işlemediği ve kanınızda yüksek glikoz seviyelerine yol açtığı anlamına gelir. İnsülin direnci olan tüm bireylerde yüksek glikoz veya şeker hastalığı yoktur, ancak insülin direnci şeker hastalığına yol açabilir. Fazla kilolu olmak veya obeziteye sahip olmak da insülin direncine katkıda bulunabilir. Yüksek bir insülin seviyesi, kan şekeriniz normal olsa bile, insülin direncini gösterebilir.

Düşük dereceli inflamasyon: PKOS’lu kişilerde kronik düşük dereceli inflamasyon olma eğilimindedir. Sağlık uzmanınız, vücudunuzdaki iltihaplanma düzeyini gösterebilen C-reaktif protein (CRP) ve beyaz kan hücrelerinin düzeylerini ölçen kan testleri yapabilir.

PKOS NASIL TEŞHİS EDİLİR?

PKOS’u teşhis etmek için tek bir test yoktur. PKOS teşhisine yardımcı olmak ve semptomlarınızın diğer nedenlerini ekarte etmek için doktorunuz sizinle tıbbi geçmişiniz hakkında konuşabilir ve fizik muayene ve farklı testler yapabilir.

Fiziksel Muayene: Doktorunuz kan basıncınızı, vücut kitle indeksinizi (BMI) ve bel ölçünüzü ölçecektir. Ayrıca yüzünüzdeki, göğsünüzdeki veya sırtınızdaki fazla kıl, sivilce veya cilt rengi değişikliği için cildinize bakarlar. Doktorunuz herhangi bir saç dökülmesi veya diğer sağlık durumlarının (büyümüş tiroid bezi gibi) belirtilerini arayabilir.

Pelvik Muayene: Doktorunuz fazladan erkeklik hormonu belirtileri (örneğin, klitoris büyümesi) için pelvik muayene yapabilir ve yumurtalıklarınızın büyümüş veya şişmiş olup olmadığını kontrol edebilir.

Pelvik Ultrason: Bu test, yumurtalıklarınızı kistlere karşı incelemek ve endometriyumu (rahim veya rahim zarı) kontrol etmek için ses dalgalarını kullanır.

Kan testleri: Kan testleri, bazen “erkek hormonları” olarak adlandırılan androjen hormon seviyenizi kontrol eder. Doktorunuz ayrıca tiroid hastalığı gibi PKOS ile karıştırılabilecek diğer yaygın sağlık sorunlarıyla ilgili diğer hormonları da kontrol edecektir. Doktorunuz ayrıca kolesterol seviyenizi test edebilir ve sizi diyabet için test edebilir.

PKOS NASIL TEDAVİ EDİLİR?

PKOS tedavisi hastanın hamilelik planlayıp planlamamasına göre değişir. Hamile kalmayı planlamıyorsanız, tedaviler şunları içerir.

Doğum Kontrolü: Seçenekler arasında doğum kontrol hapları, yamalar, aşılar, vajinal halka veya rahim içi araç bulunur. Hormonal doğum kontrolü, adet döngüsünü düzenlemeye, sivilceleri iyileştirmeye ve aşırı saç büyümesine yardımcı olur.

İnsülin Duyarlılaştırıcı İlaç: Metformin, diyabet tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Vücudunuzun insülini işlemesine yardımcı olarak çalışır. İnsülin kontrol altına alındığında, PKOS’lu bazı kişiler adet döngülerinde iyileşmeler görürler.

Androjenleri Bloke Eden İlaçlar: Bazı ilaçlar androjenlerin etkisini bloke edebilir. Bu, PKOS’un neden olduğu sivilce veya saç büyümesini kontrol etmeye yardımcı olur. Sizin için doğru olup olmadıkları konusunda sağlık uzmanınızla konuşun.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Kilo vermek ve sağlıklı beslenmek, insülin seviyeleri üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabilir.

PKOS ENGELENNEBİLİR Mİ?

PKOS’u önlemenin kanıtlanmış bir yolu yoktur, ancak semptomlarınızı azaltmak için küçük adımlar atabilirsiniz. Örneğin, sağlıklı besinler tüketmek, düzenli egzersiz yapmak ve kilonuzu yönetmek PKOS’un etkilerinden kaçınmanıza yardımcı olabilir.