Zerdeçal, Hindistan ve Orta Amerika’da yetişen bir bitkidir. Köriye sarı rengini veren baharat zerdeçaldır. Zerdeçalı saf baharat olarak veya köri tozu gibi baharat karışımı olarak da satın alabilirsiniz. Hindistan’da binlerce yıldır hem baharat hem de şifalı bitki olarak kullanılmaktadır. Son zamanlarda bilim, zerdeçalın tıbbi özelliklere sahip bileşikler içerdiğine dair iddiaları desteklemeye başladı. Son zamanlardaki süper gıda durumu göz önüne alındığında, insanlar zerdeçalı iltihabı azaltmak ve hastalıkları tedavi etmek için modern bir doğal ilaç olarak kullanılmaya başladı.
ZERDEÇAL’IN BESİN DEĞERLERİ
1 tatlı kaşığı öğütülmüş Zerdeçal baharatı 9 kaloridir. Bunun yanında, ABD Tarım Bakanlığı’na göre bir miktar protein (0.3 g) ve lif (0.7 g) içermektedir. 1.65 miligram (mg) demir ile bu besin için günlük değerin yaklaşık yüzde 9’unu sağlar.
ZERDEÇAL’IN KANITLANMIŞ FAYDALARI NELERDİR?
- Zerdeçal Tedavi Edici Özelliklere Sahip Biyoaktif Bileşikler İçerir
Zerdeçalın ana etken maddesi kurkumindir. Güçlü anti-inflamatuar etkilere sahiptir ve çok güçlü bir antioksidandır. Ancak zerdeçalın kurkumin içeriği o kadar yüksek değildir. Ağırlıkça yaklaşık %3’tür. Bu bitki üzerindeki çalışmaların çoğu, çoğunlukla kurkumin içeren zerdeçal özleri kullanır ve dozajlar genellikle günde 1 gramı aşar. Bununla birlikte, kurkumin kan dolaşımınıza zayıf bir şekilde emilir.
İçinde piperin bulunan karabiber ile tüketilmesi kurkuminin vücut tarafından daha fazla emilmesine yardımcı olur. Piperin, kurkumin emilimini %2 oranında artıran doğal bir maddedir.
Kurkumin ayrıca yağda çözünür, yani yağ veya sıvı yağda parçalanır ve çözülür. Bu nedenle, yağ oranı yüksek bir yemekle birlikte kurkumin takviyesi almak iyi bir fikir olabilir.
- Kurkumin, Doğal Bir Anti-İnflamatuar Bileşiktir
Enflamasyon vücut için çok önemlidir. Yabancı istilacılarla savaşmaya yardımcı olur ve vücudunuzdaki hasarı onarmada rol oynar. Akut, kısa süreli iltihaplanma faydalı olsa da, kronikleşirse ve vücudunuzun kendi dokularına saldırırsa endişe verici olabilir. Bilim adamları artık kronik düşük seviyeli inflamasyonun bazı sağlık durumlarında ve hastalıklarda rol oynayabileceğine inanıyor. Örneğin, kalp hastalığı, Alzheimer hastalığı ve çeşitli dejeneratif hastalıklar.
Bu nedenle, kronik inflamasyonla savaşmaya yardımcı olabilecek herhangi bir şey, bu koşulların önlenmesinde ve tedavi edilmesine yardımcı olmada potansiyel olarak önemlidir.
Enflamasyon konusu çok katmanlı olmasına ve muhtemelen basit bir cevabı olmamasına rağmen, kurkumin ile ilgili genel kanı, bunun enflamasyonla savaşabilen biyoaktif bir madde olmasıdır.
- Zerdeçal Vücudun Antioksidan Kapasitesini Artırabilir
Oksidatif hasarın, yaşlanmanın ve birçok hastalığın arkasındaki mekanizmalardan biri olduğuna inanılmaktadır.
Serbest radikaller, yağ asitleri, proteinler veya DNA gibi önemli organik maddelerle reaksiyona girme eğilimindedir. Antioksidanların bu kadar faydalı olmasının ana nedeni, vücudunuzu serbest radikallerden korumalarıdır.
Kurkumin, kimyasal yapısı nedeniyle serbest radikalleri nötralize edebilen güçlü bir antioksidandır.
Bununla birlikte, hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, kurkuminin serbest radikallerin etkisini bloke edebileceğini ve diğer antioksidanların etkisini artırabileceğini düşündürmektedir. Bu faydaları doğrulamak için insanlarda daha fazla klinik çalışmaya ihtiyaç vardır.
- Kurkumin Kalp Hastalığı Riskinizi Azaltabilir
Kalp hastalığı dünyada ve ülkemizde ölüm nedenleri arasında ilk sıradadır.
Kurkumin, kalp hastalığı sürecindeki birçok adımı tersine çevirmeye yardımcı olabilir. Belki de kalp hastalığı söz konusu olduğunda kurkuminin ana faydası, kan damarlarınızın yapısı olan endotelin işlevini iyileştirmesidir.
Endotel disfonksiyonu, kalp hastalığının önemli bir itici gücüdür. Şayet endotel kan basıncını, kan pıhtılaşmasını ve diğer çeşitli faktörleri düzenleyemez hale gelirse kalp hastalıkları bas gösterir.
Yapılan bazı çalışmalar, kurkuminin kalp sağlığında iyileşmelere yol açabileceğini göstermektedir. Ayrıca, bir çalışma, menopoz sonrası kadınlarda egzersiz kadar etkili olduğunu bulmuştur.
Bununla birlikte, kurkumin, kalp hastalığında rol oynayabilen iltihaplanma ve oksidasyonu azaltmaya yardımcı olabilir.
Koroner arter baypas ameliyatı geçiren 121 kişi üzerinde yapılan bir çalışmada, araştırmacılar onlara ameliyattan birkaç gün önce ve sonra günde bir plasebo veya 4 gram kurkumin verdi. Kurkumin grubunun hastanede kalp krizi geçirme riski %65 azaldığı görüldü.
- Kurkumin Alzheimer Hastalığının Tedavisinde Etkileri
Alzheimer hastalığı demansın en yaygın şeklidir. Bazı semptomları hafifletici tedaviler olsa da, Alzheimer için henüz bir tedavi yoktur. Bu yüzden hastalığı başlamadan önce önlemek çok önemlidir.
Kurkuminin kan-beyin bariyerini geçtiği yapılan bazı çalışmalarda gösterilmiştir.
Alzheimer hastalığında iltihaplanma ve oksidatif hasarın rol oynadığı bilinmektedir ve kurkuminin her ikisi üzerinde de faydalı etkileri vardır.
Ayrıca, Alzheimer hastalığının önemli bir özelliği, amiloid plakları adı verilen protein yumaklarının birikmesidir. Araştırmalar, kurkuminin bu plakları temizlemeye yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Kurkumin’in insanlarda Alzheimer hastalığının ilerlemesini yavaşlatıp hatta tersine çevirebileceği henüz bilinmiyor ve araştırılması gerekiyor.
- Kurkuminin Depresyona Karşı Faydaları
Kurkumin’in, depresyon tedavisinde bazı faydaları gösterilmiştir. Kontrollü bir çalışmada, depresyonu olan 60 kişi rastgele üç gruba ayrıldı. Bir grup Prozac, diğer grup 1 gram kurkumin ve üçüncü grup hem Prozac hem de kurkumin aldı. 6 hafta sonra kurkumin, Prozac’ınkine benzer gelişmelere yol açtı. Hem Prozac hem de kurkumin alan grup en iyi sonucu verdi.
Depresyon ayrıca azalmış BDNF seviyeleri ve öğrenme ve hafızada rolü olan bir beyin bölgesi olan küçülen bir hipokampus ile bağlantılıdır. Kurkumin, BDNF seviyelerini artırmaya yardımcı olabilir ve bu değişikliklerin bazılarını potansiyel olarak tersine çevirebilir.
Ayrıca kurkuminin beyin nörotransmitterleri serotonin ve dopamini artırabileceğine dair bazı kanıtlar da var.
- Zerdeçal Kanseri Önlemeye Yardımcı Olabilir
Kanser, kontrolsüz hücre büyümesi ile karakterize bir hastalıktır. Kurkumin takviyelerinden etkilenmiş gibi görünen birçok farklı kanser türü vardır.
Çalışmalar, Kurkumin’in etkilerini şöyle göstermiştir:
Kanserli hücrelerin ölümüne katkıda bulunmak
Anjiyogenezi azaltmak (tümörlerde yeni kan damarlarının büyümesi)
Metastazı azaltmak (kanserin yayılması)
Bununla birlikte, kanserin, özellikle de kolorektal kanser gibi sindirim sistemi kanserlerinin ortaya çıkmasını önleyebileceğine dair kanıtlar vardır.
Kolonda bazen kansere dönüşen lezyonları olan 44 erkekte yapılan 30 günlük bir çalışmada, günde 4 gram kurkumin lezyon sayısını %40 oranında azalttığı gözlemlenmiştir.
- Atrit Hastalarının Kurkumin Takviyeleri İle Düzelme Göstermesi
Artrit, Batı ülkelerinde yaygın bir sorundur. Çoğu eklemlerde iltihaplanmayı içeren birkaç farklı artrit türü vardır. Kurkuminin güçlü bir anti-inflamatuar bileşik olduğu göz önüne alındığında, artrite yardımcı olabileceği düşünülmüştür.
Romatoid artritli kişilerde yapılan bir çalışmada, kurkumin bir anti-inflamatuar ilaçtan bile daha etkili olduğu gözlemlenmiştir. Diğer çalışmalar, kurkuminin artrit üzerindeki etkilerine bakmış ve çeşitli semptomlarda iyileşmeler kaydetmiştir.
ZERDEÇAL’IN YAN ETKİLERİ
Zerdeçal’ın yan etkileri büyük miktarda zerdeçal almak için geçerlidir, ara sıra yemek pişirmek için kullanılan Zerdeçal tamamen güvenlidir.
Zerdeçalın kanın pıhtılaşmasını yavaşlattığı bulunmuştur ve bu, kanama bozukluğu olanlarda morarma ve kanama riskini artırabilir. Zerdeçal ayrıca aşırı kanamaya neden olmak için bazı ilaçlarla etkileşime girebilir, bu nedenle kanama bozuklukları için herhangi bir ilaç kullanıyorsanız veya kanama bozukluklarınız varsa zerdeçal almayı bırakın.
Zerdeçalın köri ile pişirilmesi mide sorunlarıyla bağlantılı değildir, ancak uzun bir süre boyunca yüksek dozda zerdeçalın gastrointestinal sorunlara neden olduğu bulunmuştur.
Zerdeçal, safra taşı geliştirme riskini artırabilecek bir madde olan oksalat içerir. American Journal of Clinical Nutrition’da yapılan bir araştırmaya göre, denekler kontrol grubuna kıyasla zerdeçal aldığında idrarda oksalat seviyelerinde artış görüldü.
Safra taşlarında olduğu gibi, çok fazla zerdeçal, içindeki oksalatlar nedeniyle böbrek taşı geliştirme riskini artırabilir. Bu oksalatlar, çözünmeyen ve esas olarak böbrek taşlarından sorumlu olan kalsiyum oksalat oluşturmak için kalsiyuma bağlanabilir.
Zerdeçal, hamile kadınların yiyeceklerde baharat olarak yemesi için güvenlidir, ancak hamilelik sırasında zerdeçal takviyelerinden kaçınılmalıdır.
Zerdeçalın hamile ve emziren kadınlar üzerindeki olası etkileri hakkında şu anda çok fazla araştırma bulunmamaktadır ve aktif bileşiklerin anne sütüne geçip geçmeyeceği bilinmemektedir.
Bulantı ve ishal, zerdeçal takviyeleri ile ilişkili iki semptomdur ve bunun nedeni, zerdeçaldaki kurkuminin gastrointestinal sistemde tahrişe neden olabilmesidir.
Düşük dozlar bile bazı insanlarda mide bulantısına neden olabilir, bu nedenle zerdeçal aldıktan sonra herhangi bir semptom fark ederseniz kullanmayı bırakın.
Son Yorumlar